Sigarayı Bırakma

SİGARA BAĞIMLILIĞI

 

Tütün Ne Kadar Bağımlılık Yapar?

Bu soruya verilebilecek en kısa cevap “eroinden daha fazla”dır. Sigaradaki nikotin, ciddi bağımlılık yapan bir maddedir, insanları genellikle yetişme çağında kendisine esir etmektedir.

İnsanlar sigaraya genç yaşlarda başlar ancak yaşlandıkça onu bırakmak zorlaşır. Ergenlik döneminde sigaraya başlayan çocuklar, hayatları boyunca sigara bağımlısı olma riski taşırlar.

Gençlerin 1/3’ü sigarayı denemektir ve bunların yarısı sigara bağımlısı olma riski taşımaktadırlar. Ne yazık ki, hayatındaki ilk iki sigarasını tamamen bitiren gençlerin %85’i sigara bağımlısı olmaktadır. Kısacası bir kere başlayınca bir daha zor bırakılan bu korkunç alışkanlık, her yıl giderek artan rakamlarda can almaktadır.

 

Neden Başlıyorlar?

Sigara bağımlılığının çok az fiziksel yönünün yanı sıra, asıl beynimizde oluşan alışkanlık yönü vardır. Sık sık tekrar edilen her eylem zamanla, beynimizde alışkanlık yapar. Genelde alışkanlıklar hayatımızı sürdürmemiz için çok önemlidir. Yürümek, okumak, yazmak, yüzmek, araba kullanmak; tekrar yapa yapa kazandığımız faydalı alışkanlıklardır. Bir de sigara gibi kötü alışkanlıklar vardır ki; bunlar da tekrar edilerek alışkanlık kazanılır. Bu alışkanlığınızı hatırlatacak bütün nesneler ve eylemler ile otomatik olarak alışkanlığın gereğini yerine getirmeniz için, beyin emir verir. Bu otomatik şartlanmalarda, bu şartlanmanın sebebini bilirsek daha rahat karşı koyabiliriz. O nedenle size bu alışkanlığımızı körükleyecek bu şartlandıran nesne ve eylemlere “ÇIN” lamalar adını vereceğiz. Asla unutmamalısınız; “siz sigara içmek istemiyorsunuz” seçiminiz budur. Fakat uzun yıllar sürdürdüğünüz sigara içme alışkanlığınız, bulunduğunuz çevre ile bağlantılar yapmış durumdadır. Bazı eşyalar (çakmak, küllük, çay, kahve gibi) ya da durumlar (yemek sonrası, televizyon seyrederken, arkadaş sohbetleri, araba kullanırken vs.) size çağrı yapacaktır.

Sigarayı bıraktıktan sonra bu “ÇIN” lamalar olacaktır. Canınız asla sigara içmeyi istemediği halde bu “ÇIN” lamalar neticesi, sizde daha önceki alışkanlığınıza dönük, otomatik tepki verme hali oluşmaktadır. Bu “ÇIN” lamaları tanımlayıp, sigara içmeme yönündeki seçiminizi ve kararlılığınızı devam ettirin. Buna karşılık gittikçe azalacak şekilde sigara içme yönünde “ÇIN” lamalar olacaktır. Bu çınların olması normal bir gelişmedir. Artık anlamını biliyorsunuz. Herhangi bir şekilde vücudunuzun tütüne/nikotine ve sigaranın içerdiği diğer zehirlere ihtiyacı yok. Bu “ÇIN” lamalar bir alışkanlığın terk edilmesi ile ortaya çıkan arayışlardan başka bir şey değildir. Çınlamaların zamanla çok azaldığını seyrekleştiğini göreceksiniz.

 

 

Neden İçmeye Devam Ediyorlar?

SİGARA TİRYAKİLERİNİN SİGARA İÇERKEN,
ÇOĞU KEZ SAVUNDUKLARI YANLIŞ İNANIŞLAR :

Sinirlerimi Yatıştırıyor : Baskı altında olduğunuz ya da uymanız gereken tarihler veya yerine getirmeniz gereken sorumluluklarınız mevcut olduğu zaman bir sigara içmenin, sizi sakinleştirdiğini hissedebilirsiniz. Yani bütün bunlar, bir sigara yakmazsanız, zorlukla göğüs gerebileceğiniz olumsuzluklardır. Zorlu bir çalışma gününden sonra televizyonun karşısına geçerek ayaklarınızı uzatıp dinlenir ya da yemekten sonra, bir tane de sigara yakmanın, günün yorgunluğunu daha kolay atmanıza yardımcı olduğunu, sizi daha çok rahatlattığını düşünebilirsiniz. Eğer sigara içmiyor olsa idiniz bütün bu zorluklara iç doğal dengeleriniz ile daha kolay karşı duracaktınız. Alacağınız, derin bir nefes bile sorunuzun size baskı yapmasına engel olacaktı. Ne yazık ki şimdi tam anlamı ile soluk bile alacak temiz akciğerlere sahip değilsiniz.

Beni Canlandırıyor : Güne canlı bir şekilde başlamak için de sigara içiyor olabilirsiniz. Bir sigara yakıncaya kadar kendinizi tembel, canı hiç bir şey yapmak istemeyen ya da huzursuz biri olarak hissedebilirsiniz. Sigara içmek ayrıca sizin uyanık kalmanızı da sağlayabilir. Eğer sigara içmiyor olsa idiniz çok daha canlı ve enerjik olacaktınız. Tam anlamı ile soluk bile alacak durumda değilsiniz. Sigara ilerde refleksleriniz de azaltacaktır.

Sıkıntılarımı Gideriyor : Eğer sıkıntılı bir gün geçirmişseniz sigaranın bu sıkıntıyı giderdiğini hissedebilir ya da zaman geçirmeniz gerektiğinde, örneğin tren veya otobüs ya da bir arkadaşınızla buluşmak üzere beklerken sizi meşgul edebilir. Yine sigara, bir işi tamamladığınızda ödül ya da bir işe başlarken teşvik olarak ta içiyor olabilirsiniz. Bu tarif tam anlamıyla bir esarettir. Hayatta vakit geçirecek okadar güzel şeyler var ki. Bir dergi gazete okumak.Bir meyve yemek vücudun gerçek enerjisini ortaya çıkarır, ağza tat veren asıl güzel ödül odur.

Düşünmeme Yardım Ediyor : Bir sorunu çözümlemeye ya da bir işi tamamlamaya çalıştığınız sırada zor anlar geçirebilirsiniz ve sigara size bu zorluğu atlatmanızda yardımcı oluyormuş gibi gözükebilir. Sigara içmenin, elinizdeki işin üzerinde konsantre olmanıza veya baskı altında bulunduğunuz sıralarda daha çabuk düşünmenize yardım edeceğini düşünebilirsiniz. Eğer tiryaki olmasaydınız işinize daha çok konsantre olabilirdiniz Unutmayın her nefes sigara yaklaşık 100.000 beyin hücrenizi öldürüyor. İlerdeki yıllarda reflekslerinizi bile kaybedebilirsiniz.

Kendime Olan Güvenimi Artırıyor : Bir topluluk içerisinde bulunduğunuz ve kendinizi biraz sıkıntınızda hissettiğinizde, özellikle yeni insanlarla tanıştığınız ya da elinize yeni bir iş aldığınız zamanlarda sigara içmek, sizi rahatlatabilir. Olasılıkla kendinize pek güvenmediğiniz zamanlarda sigara içmek, güveninizi artırabilir ya da zihninizi sorunlarınızdan uzaklaştırmanızda size yardım edebilir. Ne yazık ki tiryakiler buna kendilerini inandırmışlardır. Eğer sigaradan tamamen kurtulsalar, kendi başlarına bunların üstesinden daha kolay bir şekilde geleceklerini göreceklerdir.

Kilo Almama Yardım Ediyor : Sigaradaki nikotin, yemek yemenize engel olabilir. Bazı insanlar sabahları kahvaltı etmek yerine bir sigara yakmayı tercih ederler; diğerleri ise kilo almamak için, ara öğünlerin yerine sigara içerler. Sigara, kalp atışlarını dakikada 15 sayı daha artırır, jiklede bir motor gibi daha çok kalori harcarsınız. Sigarayı bıraktığınız zaman kilonuzda meydana gelen artışı düşünmeniz sizi, bu alışkanlığınızı sırf bu nedenle devam ettirmenize yetecek kadar etkileyebilir. Sigarayı bıraktığınızda aşırı yemeye kaçmadığınız süre, önceleri birkaç kilo almanız çok doğaldır. Daha sonra kazanacağınız enerji ile bu kiloyu çok rahat verebilirsiniz. Unutmayın; alacağınız bir kaç kilo belki sağlığınız için gerekli olabilir, fakat sigara sizi süratle ölüme götürür.

Sigaradan zevk alıyorum ya da sigarayı seviyorum: Tiryaki olarak bu sözleri kullanıyor olabilirsiniz. Size bir arkadaş dost gibi gözükebilir. Bir sevdiğinize söylediğinizden fazla onu sevdiğinizi söyleyebilirsiniz. Tiryakilerin en çok düştükleri tuzak; belki de bu kelimelerde yatmaktadır. “Sevgi” “zevk” “dost” bilinç altımız bu kullandığınız sözleri kaydeder ve sigarayı bırakmak istediğiniz zaman anlamını bulamadığınız kadar zorlanırsınız.

Unutmayın: Sigara zevk alınacak sevilecek bir şey asla değil. Bir insanın kuru üstelik zehirli bir otu sevmesi çok anlamsı bir davranıştır. Sigara zevk değil olsa olsa acı verir. İnsana dost değil düşmandır.

Bütün bu yanılgıları bir tarafa bırakıp gerçeklerle yüz yüze gelin: Sigara sizin dostunuz değil, sinsi bir düşman. Size zevk değil aslında acı veriyor. Bir insanın kendini çevresindekileri, hatta çocuklarını zehirlemesinden zevk alması düşünülemez. Sevgi ancak canlılara duyulabilir, sigara gibi son 55 yılda 80 milyon insanı yok eden bir halk düşmanına değil. Olsa olsa ondan nefret edilir tiksinti duyulur. Öncelikle bunca yıldır sizi kandırdığı ve aldattığı için, sonra da dünyada her yıl bu maddeden kurtulamayıp ölüme giden 3 milyon zavallı kurban için bu pislikten nefret edin. Her fırsatta ona olan nefretinizi artırın. Sigaranın içinde tütün denilen insandan başka hiçbir canlının yemediği kurutulmuş ot vardır. Siz daha ilersini hayal edip, bu maddeyi en çok tiksindiğiniz, iğrenç bulduğunuz nesnelerle özleştirin. Örneğin tütünle birlikte hamam böceklerinin de kuruyup karıştığını, ya da kurumuş at gübresinin bunun içine karıştığını düşünün. Bu şekilde tiksintiniz daha da artacaktır.

 

Neden Bırakmak İstiyorlar?

1) Sağlığıma önem verdiğim için
2) Kendimde olumlu değişimler yapmak için
3) Damarlarımdaki daralmaya engel olmak için
4) Soluk soluğa kalmamak için
5) Kanser olmamak için
6) Kalp krizi geçirmemek için
7) Nefesimin kötü kokmaması için
8) Üstümün başımın kötü kokmaması için
9) Çevremdekilerin sağlığını korumak için
10) Çevremi rahatsız etmemek için
11) Kendime olan saygımı artırmak için
12) İlkel bir davranıştan kurtulmak için
13) Öz güvenimi kazanabilmek için
14) Çocuklarıma iyi örnek olmak için
15) Torunlarıma iyi örnek olmak için
16) Öğrencilerime iyi örnek olmak için
17) Çocuğumun hatırını kırmamak için
18) Paramı israf etmemek için
19) Eşime daha fazla işkence çektirmemek için
20) Rahat yürümek için
21) Rahat uyumak için
22) Rahat merdiven çıkmak için
23) Sigara sağlığımı ciddi şekilde tehdit ettiği için
24) Doktoruma giderken utanmamak için
25) İnsanlarla rahatça öpüşebilmek için
26) Hızlı yaşlanmamı durdurmak için
27) Özgür olmak için
28) Daha kolay nefes almak için
29) Yemeklerden daha fazla tat almak için
30) Daha iyi koku almak için
31) Daha fazla zehir solumamak için
32) Kendimle gurur duymak için
33) Kendime olan güvenimin artması için
34) Kendimin daha değerli olduğunu görmek
35) Kamuya açık yerlerde, sigara içmeyenlerin arasında utanıp sıkılmamak için
36) Temiz bir boğaz ve burun ile nefes almak için
37) Kendime yakıştıramıyorum
38) Sigara içmeyi hiç akıllıca bulmadığım için
39) Sigaradan tiksindiğin için
40) Sigara denen bu zararlıya yenilmemek için
41) Sigara tarafından daha fazla kandırılmamak için
42) Kendimi kurbanlık koyun gibi görmemek için
43) Doğacak bebeğim için
44) Baba olmanın sorumluğu için
45) Sigaraya daha fazla köle olmamak için
46) Sigaradan nefret ettiğim için
47) Modern bir insana hiç yakıştıramadığım için
48) Çevremin şikayetlerinden kurtulmak için
49) Enerji kapasitemi kaybetmemek için
50) Kendi kendimin efendisi olmak için
51) Kaliteli yaşamayı tercih ettiğim için
52) ………………………………………………………… ve sizin daha özel sebepleriniz

“AMA BEN SİGARA İÇMEYİ SEVİYORUM”

Bu cümle sigara tiryakileri tarafından sıklıkla söylenir. Sigara içmeyenler ise bu kadar zararlı bir şeye olan bu düşkünlüğe inanamazlar. Aslında tiryakiler yalan söylerler, yalan söylediklerini kendileri de fark etmezler. Onlar sadece sigara içmeyi sevdiklerine inanırlar. Eğer beyinleri devreye girmeden sadece vücutları konuşsaydı mutlaka bambaşka şeyler söylerdi.

Sigara içenler kendilerini sigarasız düşünemezler, bu onlar için vazgeçilmezdir, içmediklerinde elleri boş kalır. Pek çoğu bu korkunç maddeyi “en iyi arkadaşım” diye adlandırır, üstelik bu en iyi arkadaşın kendilerini yavaş yavaş öldürdüğünü bile bile. Ama gene de en geçerli sigara içme sebebi ona karşı olan “sevgidir”.

Aslında, onları sigaraya bağımlı yapan şey tam olarak fiziksel değildir. Eğer öyle olsaydı, sigarayı ilk içtiğimizde hoşumuza giderdi. Kaç insan hayatında içtiği ilk sigaradan zevk almıştır? Ya da ilk sigarayı içer içmez günde iki paket sigara içen bir tiryaki haline gelmiştir? Eğer insana öyle mükemmel bir keyif verseydi herhalde bunlar gerçekleşirdi. Ama hiç kimse, ilk sigarasını içtiğinde zevkten dört köşe olduğunu söyleyemez.

Aksine ilk sigara içimi, çok keyifsiz, acıklı, çoğunlukla mide bulantısıyla sonuçlanan kötü bir tecrübedir. Herkes ilk deneyimini şöyle anlatır: Boğazım yandı ve öksürmeye başladım. Midem bulanmaya başladı ve saatlerce başım döndü. Dişimi fırçalasam da ağzımdaki o iğrenç tat geçmedi”. “Bir daha hiç sigara içmemeye karar verdim. Ama arkadaşlarım içiyordu ve ben de içmeliydim…”

Peki bu kötü ilk tecrübeden sonra, sigara içmeye devam edilmesinin sebebi nedir? Bunun genel olarak üç sebebi vardır, birinci ve en yaygın olanı, bizi yaşımızdan daha büyük ve daha olgun gösterdiğine inanmamızdır. Eğer bir yetişkin gibi sigara içersek, bir yetişkin gibi görüneceğimizi düşünürüz. Aslında bu doğrudur ama sadece yaşıtlarımız ve bizden daha küçük çocuklar arasında. Gerçek yetişkinler, sigara içen ergenlik çağında bir çocuk görünce, onun sigaraya ne kadar erken başladığını düşünüp, üzülürler.

İkinci sebep, sigara içenlerin daha cazibeli göründüğümüz yanılgısıdır. Büyüme çağındaki çocuklar genellikle ünlü artistlerden etkilenir ve kendi imajlarını onlara bakarak çizerler. Liz Taylor, James Dean, John Wayne, Humphrey Bogart, Suzan Avcı, Neriman Köksal, Ayhan Işık, Fikret Hakan gibi sigara içmeye çalışır pek çok genç, bilinçli olarak ya da bilinçsizce. Her gencin kendine seçtiği bir model vardır. Bahsettiğimiz bu oyuncular, filmlerin en önemli sahnelerinde hep sigara içerlerdi. Üstelik John Wayne bir Amerikan sigarasının reklamında bile oynamıştı. Ayrıca hep en seksi diye tanımlanan aktrisler sigarayla poz vermişlerdir.

Üçüncü yaygın sebep ise arkadaşlardır. Eğer arkadaş grubunuzdaki herkes sigara içiyorsa ve siz içmiyorsanız, onlar tarafından büyük ihtimalle tuhaf karşılanırsınız. İlk gençlik döneminde, asi genç imajı çizmek her zaman eğlencelidir. Sigara asi gençlerin sembolüdür.

Ancak, oyun gibi başlayan bu korkunç alışkanlık, ilerleyen yıllarda, içen kişiyi nikotin bağımlısı ve etrafına dayanılmaz kötü kokular yayarak dolaşan birisi haline getirecektir.

Bugün sigaranın zararları bilindiği halde, sigaraya başlayan veya onu bırakamayan insan sayısı da ne yazık ki hiç de az değil. Ateşin sönmesini engellemek için kimyasal bir uygulamadan geçirilmiş bir kağıda sarılı zehirli bitki, tohum ve maddelerden çıkan zehirli bir dumanı içimize çekerek hem kendimizin hem de çevremizdekilerin sağlını bozmamızın sebebi ancak, bu iğrenç maddenin arkasındaki maddi kazanç odakları olabilir. Hâlâ bu odaklar, insanları kendilerini öldürmeleri için motive edebilmekte ve biz de hâlâ bunların bizim hayatımız üzerinden para kazanmalarına izin vermekteyiz.

Yaptığımız şeyin farkında mıyız? Ne yazık ki değiliz. Neden sigara içtiğimizi bile sorgulamıyoruz. Bütün söyleyebildiğimiz, nikotin bağımlısı olduğumuz ve onu bırakmamızın zor olduğu…

Bu sizce yeterli mi? Yıllarca nikotin almadan yaşadığımızı unutuyor muyuz? Tüm gelişimimizi, sağlıklı, güzel kokarak geçirdiğimiz günlerimizi nikotin olmadan yaşıyoruz oysa… Kendimiz o kadar kandırıyoruz ki, sigara içmeden geçirdiğimiz yılları silip atıyoruz sanki.

Bazen sigarayı yıllarca bırakan kişiler, o kadar yıldan sonra, birdenbire bıraktıkları günkü kadar sigara tüketimine başlayabiliyorlar. Bunun sebebi sadece nikotin bağımlılığı olabilir mi?

Sigaraya bağımlığı yapan şey nedir? Başta bahsedilen üç sebepten başka bir şey değildir. Çünkü, sigara içerken hâlâ olgun, cazibeli ve farklı göründüğümüzü düşünüyoruz. Ötesini de düşünmüyoruz. Rol yapıyoruz.

Peki ne yapacaksınız? Sizi sigara içmeye iten sebepleri tekrar düşüneceksiniz. Hem de bir yada iki kez değil defalarca, binlerce kere. Çünkü yıllardır, bu sebepler sizi binlerce sigara içmeniz için şartladı. Her sigara vücudunuzun acı çekmesine sebep oldu. Sigara içmek acı verir, siz bunu hissedemeyecek kadar körelmiş olsanız da.

Bazen bir kişinin fikir değiştirmesi bir anda olur. Bazen daha uzun sürer. Kimileri sigarayı birdenbire bırakır, kimileri yavaş yavaş. Bu beyninizdeki şartlanmanın dozuna bağlıdır. Şartlanmayı yok ederseniz, sigara içmeniz için bir sebep kalmaz.

Unutmayın, sigarayı bırakmakla, sigara içme sebepleriniz yok etmek aynı şeyler değildir. Sigarayı bırakabilirsiniz ama eğer konuyu beyninizden silmezseniz yukarıdaki örnekteki gibi yıllar sonra hiç bırakmamış gibi başlayabilirsiniz.

Ne kadar sigarayı sevdiğinizi söyleseniz de, kendinizi kandırmayın. Belki geçmişi değiştiremeyebiliriz ama sağlıklı bir yarına kavuşabiliriz.

 

“EĞER SİGARAYI BIRAKIRSAM ÖLÜRÜM”

Sigara tiryakilerinin çok sık söylediği çok acıklı bir cümledir bu…

Bu yaklaşımdan kurtulmak için yapmanız gereken şey, kendinize şu soruyu sormaktır “sigara içtiğiniz için kendinizle gurur duyuyor musunuz?” Çoğunlukla, kişiler sigara içmekten dolayı gurur duymazlar ama sigaraya başlama nedenleri olan kendi kararlarını verme ve bağımsız olma isteklerini tatmin ederler. Bu yaptığınızın doğru olduğunuz, siz de dahil olmak üzere kimse söyleyemez. İşte bu yüzden, sigara bırakma isteğinin sizin içinizden gelmesi gerekir, başka kimse buna müdahale edemez.

Aslında, gerçekleri göze alarak, söylemeniz gereken “sigarayı bırakırsam ölürüm”, değil, “sigarayı bırakmazsam ölürüm” olmalıdır. Bu yanlış söylemin altında yatan aslında “kendimi yanımda arkadaşım sigara olmadan düşünemiyorum. Onsuz rahatlayamam. Onsuz hiçbir şeyi başaramam. Yaşamak için ona ihtiyacım var” düşünceleridir. Aslında bu düşünceler size değil, bağımlılığınıza aittir. Sigara bağımlılarının çoğu, sigarayı bırakmayı denemiştir ve kendilerini bedenen ve ruhen çok kötü hissetmişlerdir. Evet, bazen zor olabilir, bazen kendinizi ölü gibi hissedebilirsiniz. Sigarayı bıraktığınız için asla ölmez aksine hayata yeniden başlarsınız. İlk birkaç gün içinde tüm kötü hisleriniz yok olacak, canınız bir daha sigara istemeyecek ve hayatınızın sonuna kadar, sigara içmeden, sağlıklı bir ömür süreceksiniz. Unutmayın.

SİGARANIN İÇİNDEKİ ZEHİRLİ MADDELER

SİGARADA KAÇ ZEHİR VAR?

Sigarada bulunan zehirlerden birkaçı: Polonyum – 210 (kanserojen), Radon (radyosyon), Metanol (füzeyakıtı), Toluen (tiner), Kadmiyum (akü metali), Bütan (tüpgaz), DDT (böcek öldürücü), Hidrojen Siyanür (gaz odaları zehiri), Aseton (oje sökücü), Naftalin (güve kovucu), Hidrojen Siyanür (gaz odaları zehiri), Arsenik (fare zehiri), Amonyak (tuvalet temizleyicisi) , Karbon (eksoz Monoksit gazı), Nikotin ve 3.885 toksik madde. Sonuç olarak ciğerlerimizde oluşan Katran (asfalt).

 

SİGARANIN ZARARLARI

• Sigaranın İçinde Neler Var?
• Sigaranın Vücuda Verdiği Zararlar
• Sigaranın Psikolojik Etkileri

SİGARANIN İÇİNDE NELER VAR?

Sigaranın içinde ortalama 44 adet zehirli madde vardır. Bunlar kanserojen maddelerdir ve en tehlikelileri arsenik, benzin, kadmiyum, hidrojen siyanid, toluene, amonyak ve propilen glikoldur. Örneğin; siyanid kesinlikle öldürücü bir zehirdir.

SİGARA İÇMENİN VÜCUDA ETKİLERİ

Artık herkes sigaranın ne kadar ne kadar zararlı olduğunu biliyor. Tütünün kanserojen olduğunu duymayan, bilmeyen kalmadı. Ancak, sigaranın zararları bununla bitmiyor, her türlü kalp ve akciğer hastalığına yol açıyor, damar tıkanıklığı felce kadar götürebiliyor.

İlk nefes … ve sonrası

Sigara içtiğiniz anda, vücudunuz etkilenmeye başlar. Nabzınız yükselir, daha hızlı nefes alıp vermeye başlarsınız. Kan dolaşımınız yavaşlar. Sigara içinde yaklaşık 3.700 zehirli madde barındıran bir karışımdır. Bunların büyük bir bölümü kanserojendir. En zararları da karbon monoksit, hidrojen siyanid ve amonyaktır ve bu zehirli kimyasal maddeler, bir nefes sigarayla kan dolaşımınıza karışır. Bunun sonucunda, astım, ciğer yangısı, göğüs ağrıları başlar. Daha sık nezle, grip ve soğuk algınlığı geçirmeye başlarsınız.

Her on üç saniyede bir kişi, sigaraya bağlı bir hastalıktan hayatını kaybetmektedir. Her yıl dünyada 2.500.000 milyon kişi sigara yüzünden hayatını kaybetmektedir. Bu ölümlerin başlıca sebebi akciğer kanseridir, ikinci önemli sebep kalp hastalıkları ve diğer kanser türleridir.

İnsan vücudunda, hiçbir bölüm yoktur ki; sigarada bulunan kimyasal maddelerden etkilenmesin. Bu bölümde, vücudunuzda kısa bir tur yapacağız ve vücudunuzun ne halde olduğunu size göstereceğiz:

Baş ve Yüz

Bir sigara bağımlısı olarak, ağız kanserine yakalanma riskiniz çok yüksek. Ayrıca tütün duman diş eti hastalıklarına yol açar, diş çürümesine ve nefesinizin kötü kokmasına sebep olur. Bunların yanı sıra sigara bağımlılarında kronik baş ağrılarında rastlanır. Beyne giden oksijende azalma olur bu da beyin damarlarının daralmasında neden olur. Bu durum kişiyi felce kadar götürür.

Akciğer ve Bronşlar

Soluk borunuzdan ve bronşlarınızdan geçen duman göğsünüze iner. Sigara dumanındaki hidrojen siyanid, bronşlarınızın çeperini yakar ve kronik öksürük ortaya çıkar. Bronşlar zayıfladıkça, bu bölgede pek çok hastalık oluşur. Akciğer salgılarında azalma olur ve bu da kronik öksürüklere yol açar. Sigara içenler, içmeyenlere on kat daha fazla akciğer kanseri olma riski taşırlar.

Kalp

Sigaranın kalbe verdiği zararlar tek kelimeyle yıkıcıdır. Nikotin kan basıncını yükseltir ve kanın daha çabuk pıhtılaşmasına sebep olur. Sigarada bulunan karbon monoksitin kandaki oksijeni yok etmesiyle damarlarda kolesterol depolanır ve bu da kalp krizi riskini arttırır. Bunun yanı sıra, kan dolaşımı bozukluklarına bağlı olarak, felç, parmaklarda kangren ve iktidarsızlık, sigara içenlerde çok sıklıkla görülen hastalıklardır.

Organlar

Sigaranın sindirim sistemine pek çok kötü etkisi bulunmaktadır. Sigara tüketimine bağlı olarak, midede asit salgılanması artar, mide yanmaları ve ülser başlar. Sigara bağımlılarında pankreas kanseri çok sıklıkla ortaya çıkar, büyük ölçüde ölümle sonuçlanır. Sigaranın ihtiva ettiği kanserojen maddeler, idrarla dışarı atılır ancak bu maddelerin vücuttaki varlığı mesane kanserine yol açar. Sigara yüzünden oluşan yüksek kan basıncı ise böbreklere büyük zarar verir.

Sonuçlar

Sigaranın sağlık üzerindeki kötü etkileri araştırmalarla kanıtlanmıştır. Bu araştırmalar göre, sigara tiryakisi erkeklerin %40’ı henüz emeklilik yaşına gelmeden hayatını kaybetmektedir. Bu oran sigara kullanmayanlarda %18’dir. Sigara kullanan kadınlarda ise rahim kanseri riski çoğalmaktadır, hamile kadınların sigara içmesi ise sakat ve ölü doğumlarla sonuçlanmaktadır.

Tüm bunlara rağmen, sigarayı bıraktığınız anda vücut kendi kendini tamir etmeye başlar. On yıl içinde vücut hiç sigara içmemiş gibi olur. Ancak, sigarayı bırakmak için kanser ya da kalp hastası olmayı beklerseniz, vücudunuzun kendini tamir etmesi için pek fazla vakti olamayacaktır. Ne yazık ki, bu hastalıklar çoğunlukla öldürücüdür. Sigarayı bırakmanız için daha iyi bir sebep olamaz. Ne Dersiniz?

 

SİGARANIN PSİKOLOJİK ETKİLERİ

Sigara tiryakileri sigara içme isteklerini genellikle şöyle açıklar:

– Gergin olduğum zaman içiyorum.
– Dikkatimi toplamak için içiyorum.
– Canım sıkkın olduğu zaman içiyorum.
– Üzgün olduğum zaman içiyorum.
– Sinirli olduğum zaman yatışmak için içiyorum.

Yalnızca bir sigara bu kadar çok şey verebilir mi? Bu sorunun cevabı sigaranın barındırdığı kimyasal maddelerin psikolojik etkilerinde yatıyor.

Nikotin – Güçlü Bir Uyarıcı

Sigara bağımlılarını kendisine bağlayan nikotin; kokain yada amfitemin kadar güçlü ve onlara benzer bir uyarıcıdır. Tiryakiye sürekli sigara içme isteği veren şey de odur. Nikotin sigara içen kişiyi uyarır, kalp çarpıntısına, yüksek tansiyona, kişinin nefes alıp verişinin hızlanmasına sebep olur. Ne yazık ki, bu etkiler yirmi dakika içinde kaybolur ve tiryaki bir sigara daha yakar.

Karbon Monoksit ve diğer Sakinleştiriciler

Hem sigara dumanında hem de alkolde bazı sakinleştirici maddeler bulunmaktadır. Sigarada bulunan karbon monoksit, kişiyi sersemleştirir. Bu kimyasal maddeler, kısa bir süre için gerilimi, kızgınlığı ve diğer güçlü hisleri bastırır.

Diğer Psikolojik Etkiler

Pek çok sigara bağımlısı için, sigara içmek törensel bir şeydir, kişi işini bırakır, paketten bir sigara alır, onu yakar, dumanı içine çeker ve dışarı verir, kendisini rahatlattığını düşünür. Ayrıca sigaranın yanında bağımlılar genellikle, kahve, çay yada alkol alırlar. Bu öyle bir zevk haline dönüşür ki, kişi için sigarayı bırakmak imkansızlaşır.

Bağımlılığın Gücü

Eninde sonunda, sigara kullanan herkes, nikotin ihtiyacı duymaya başlar. Nikotin güçlü bir uyuşturucudur ve mutlaka bağımlılık yapacaktır. Nikotine bağlanan bir vücut, beyne sürekli nikotin istiyorum mesajı yollayacaktır ve bağımlı kişi sigara üstüne sigara yakacaktır.

Bilmek Güçlenmektir

Sigara yakmanızı sağlayan şeyleri ve sigara içtikten sonra hissettiklerini gözden geçirin. Bu hisleri tanımlamanız sigarayı bırakmaya karar verirken size yardımcı olacaktır.

PASİF İÇİCİLİK

PASİF İÇİCİLİK, AKTİF ZARAR GÖRME

Sigara dumanının zararları saymakla bitmez ve sadece sigara içenler için değil içmeyenler için de çok zararlıdır. Sigara, puro ya da pipo içen bir kişinin yanında duran kişi hem yanan tütününün hem de sigara içen kişinin dışarı verdiği dumanı solur ve oldukça büyük bir zarar görür.

Her yıl binlerce pasif içici, sigara dumanın verdiği zararlardan dolayı hastalanarak, hayatını kaybetmektedir.

Zehirli Duman

Pasif içiciler, sigara içen kişilerin yanında durarak 3.700 çeşit kimyasal gazdan zarar görmektedirler. Bunların büyük bir kısmı zehirlidir, geriye kalan kısmı da kanserojen benzopyrene ve formaldehyde gazlarıdır.

Sigara dumanına ne kadar çok maruz kalırsanız, kalp krizi geçirme ve akciğer kanseri olma riskiniz o oranda artar.

Risk Altındaki Bebekler ve Çocuklar

Ne yazık ki, çocuklar için risk çok daha ciddidir. Çünkü, akciğerleri henüz gelişmektedir ve onlar yetişkinlerden daha fazla ve hızlı nefes alıp veririler. Sigara dumanına maruz bırakılarak, pasif içici durumuna düşürülen çocuklarda, kulak ve boğaz enfeksiyonları, bronşit ve zatürree sıklıkla görülen hastalıklardır.

HAMİLELİK ve SİGARA

HAMİLELİKTE SİGARA KULLANIMI

Sigarayı bırakmak için sebepler saymakla bitmez. Eğer bir bebek istiyorsanız ya da hamileyseniz, sigarayı bırakmak için daha önemli bir sebep olamaz. Doğacak bebeğin sağlığı sizin için her şeyden önemli olmalıdır. Şu gerçekleri asla unutmayın:

Sigara ve Bebeğin Kilosu

Hamileyseniz ve sigara içiyorsanız, henüz doğmamış bebeğinize de sigara içiriyorsunuz demektir! Sigara içen annelerin bebekleri, içmeyen annelerin bebeklerine göre daha zayıf doğmaktadır. Eğer, hamilelik sırasında çok sigara içerseniz (bir paketten fazla), bebeğinizin kilosu daha da düşük olacaktır. Daha da kötüsü, nikotin bebeğinizin gelişimi için çok gerekli olan oksijeni yok edecektir. Bebeğin gelişimi tehlikeye girecektir. Sigara içen bir annenin zayıf ama önemli bir sağlık problemi olmayan bir bebek dünyaya getirdiğini düşünelim. Doğumdan sonra, bebek kilo alacaktır ama yedi yaşına geldiğinde, yaşıtlarından çok daha zayıf, daha kısa boylu olacaktır. Zekasının düşük olma ihtimali de çok yüksektir. Okula başladığı zaman, sigara içmeyen annelerin çocukları daha çabuk okuma-yazma söküp daha başarılı olurken, bu zavallı çocuk annesinin sigara içmesi yüzünden her konuda yaşıtlarından daha geri kalacaktır.

Sigara ve Bebek Ölümleri

İstatistiklere göre, sigara içen annelerin düşük yapma ve ölü doğum yapma oranı içmeyenler göre %50 daha fazladır. Ayrıca, sigara içenlerin bebekleri 21/2 oranında aniden ölüm riski taşır. Eğer hamile olmadan önce sigarayı bırakırsanız, tüm bu riskler dört ay içinde yok olacaktır.

Sigara ve Sağlınız

Anne olmak çok zor bir iştir. Çok sorumluluk gerektirir. Her anlamda sağlığınız iyi olması gereklidir. Sigara içen insanlar, içmeyenlerden daha çok hastalanır, hemen hemen hepsinde ciddi sağlık sorunları çıkar ortaya. Dünyada, her yıl akciğer kanserinden ölen sigara tiryakisi kadın sayısı 30.000’dir. Sigarayı hemen bırakırsanız, çocuklarınızla geçireceğiniz yılları arttırmış olacaksınız unutmayın.

Sigara ve Aile Sağlığı

Sigara dumanı, pasif içiciler için de en az aktif içiciler kadar zararlıdır. Bu durum, çocuklar için daha da endişe vericidir. Onların bünyesi daha zayıftır ve henüz gelişme çağında oldukları için, oksijene, temiz havaya olan ihtiyaçları yetişkinlerinden daha fazladır. Lütfen, çocuklarınızın yanında sigara içmeyin. Onları kendi ellerinizle zehirlemeyin.

Sigarayı Bırakarak Kazanacaklarınız

Siz sigarayı bırakınca, bebeğinizin kazanacakları sizin için yeterli değil mi? Onun sağlıklı doğması, sağlıklı büyümesi anne-baba için büyük bir hazinedir. Evinizde sigara tüketimi sona erdikten sonra, çok kısa bir süre içinde hem siz hem de tüm aileniz daha temiz ve sağlıklı bir ortamda yaşamaya başlayacaksınız. Kısa sürede, hiç sigara içmeyenler gibi sağlığınıza kavuşacaksınız.

Sigara bırakmak çok kolay bir değildir, ama asla imkansız değildir. Kendinize bırakmak için bir tarih ve bir yol belirleyin. Aileniz için yapabileceğiniz daha iyi bir şey olamaz.

SİGARA ve GENÇLİK

SİGARANIN GENÇLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Sigaranın gençler üzerinde kısa vadede yaptığı etkiler, genellikle solunum yollarında yoğunlaşmaktadır. Ergenlik çağındaki sigara bağımlılarında ortaya çıkan nefes darlığı önemli bir problemdir.

Ayrıca, sigara diğer uyuşturuculara bir basamak olmaktadır. Sigara kullanan gençlerin büyük bir kısmı içki de içmeye başlamaktadırlar. Sigara içmeyen gençlere göre sekiz kat daha fazla uyuşturucu kullanma riski taşımaktadırlar. Sigara içen gençlerde davranış bozukluğu da görülmektedir, bunlar; kavgacılık, belli bir çeteye girme yada dikkatsiz ve tedbirsiz cinsel ilişkiler olarak ortaya çıkmaktadır. Sigaraya alışan gençler, başka bir uyuşturucu kullanmasa bile, sigara bağımlısı yetişkinler haline gelmekte ve sağlıklarını tehdit eden kimyasal maddelere bir ömür boyu maruz kalmaktadırlar.

Sigara içen kişilerin akciğerleri görevlerini tam olarak yapamazlar. Sigaraya ne kadar erken başlanırsa, akciğerler o kadar çabuk fonksiyon kaybına uğrayacaktır, akciğer kanseri riski de aynı oranda artacaktır. Kişi sigara içmeye ne kadar devam ederse, kansere yakalanma riski o kadar artar.

Yetişkinlerde sigara kullanımı, kalp hastalıklarına ve felce yol açmaktadır ama bu durum gençlerde zaman zaman görülmektedir.

Sigara enerjisinin ve sağlığının zirvesinde olan bir genç insanın fiziksel kondisyonunu giderek düşürecektir. Spor yapan bir genç, nefes nefese kalıp, giderek hareketsizleşecektir.

BAĞIMLILIĞINIZI GÖZDEN GEÇİRİN

Sigara Tiryakilerinin En Çok Duyduğu Cümleler Ve Sorular Ve Verdikleri Cevaplar:

Hiç sigara içip de aşağıdaki soruları ya da uyarıları duymayan var mıdır?

• “Eğer sigarayı bırakırsan daha iyi tat alırsın”

Belki olabilir. Ama ben gene de tat alabiliyorum. Ayrıca lokantalarda her tabaktan sonra sigara içenlere bakılırsa tek tat alabilen ben değilim.

• “Sabah kalkar kalkmaz sigara içme”

İyi de niye? En güzel sigara ilk sigaradır. İçmezsem uyanamıyorum.

• “Sigara çok pahalı, parayı ona vereceğine biriktirsene”

Hayatta bir bu zevkim var? Başka ne yapıyorum ki? Bana zevk veren bir şeye niye para harcamayacakmışım?

• “Sigara sağlığın için çok zararlı”

Ben o kadar uzun zamandır içmiyorum ki, risk yaşlanınca çıkar ortaya. Ayrıca sağlığa zararlı bir sürü şey var. Hayat nasıl olsa bitecek.

• “Çok kötü bir alışkanlık”

Sigara içmeyen birine öyle geliyor olabilir. Ama bana göre çok güzel bir alışkanlık.

• “Çok fazla sigara içiyorsun”

Ne var yani? Bir sürü aşırı yemek yiyen, çok fazla alkol alan ya da çok konuşan insan var. Ben onlara bir şey diyor muyum?

Bunları okuduktan sonra, mutlaka yüzünüzde bir gülümseme oluşmuştur. Hepsi de çok iyi bildiğiniz ve sıklıkla karşılaştığınız cümleler hatta duymaktan en nefret ettiğiniz cümleler. Hepsine artık düşünmeden cevap veriyorsunuz, bir kulağınızdan giriyor ötekinden çıkıyor. Biz size başka şeyler soracağız:

• Gece yarısı sigaranız bitip hiç açık bakkal aradınız mı? Bunu yaparken kendinize hiç kızdınız mı?
• Sigaranız bitince, kül tablasından sönük bir izmarit alıp tekrar yaktınız mı? Tadı nasıldı?
• Kaç kere daha günün yarısı geçmeden ikinci paketi açtığınızı fark ettiniz?
• Sigarayı bırakırsanız, hani o sigara içemediğiniz zamanlarda geçirdiğiniz korkunç krizleri özleyecek misiniz?
• Sigara için harcadığınız ve zaman zaman alt alta yazıp topladığınızda gördüğünüz rakam sizi rahatsız etti mi?
• Sigara filtresi yandığında çıkan kokuyu hiç duydunuz mu? Bırakınca özleyecek misiniz?
• Hiç araba kullanırken, sigaranızın közü üstünüze ya da uzanamadığınız bir yere düştü mü? Bir taraftan araba kullanırken, diğer taraftan onu aramak ne zevkliydi değil mi? Sonra onu bulunca, koru parmaklarınızda hissetmek… Ama gene de sigarayı dudaklarınızdan ayırmamak…
• Hiç artık hafif sigara içeyim diyip de, bu da ne hafifmiş diyip, filtreyi kırdınız mı?
• Dudağınıza yapışan bir sigarayı çektiğinizde, kalkan derinin verdiği acıyı tattınız mı?
• Gece iki paket sigara içip, sabah uyandığınızda ağzınızda nasıl bir tat hissettiniz? Diş macununun tadını alamadığınız hiç oldu mu?
• İki kat merdiven çıkıp, kalbinizin atışlarını duydunuz mu? Ciğerleriniz sızladı mı?
• Gülerken öksürük krizi geçirdiniz mi?
• Temiz havada nefes alamadığınızı hissettiniz mi?
• Bu yaşadıklarınıza ne güzeldi diyebiliyor musunuz? Peki sigarayı bırakırsanız, “ah ne hoş hatıralar keşke geri dönsem diye düşünecek misiniz?”

KENDİNİZİ KANDIRMAYIN!

Sigarayı bırakmaya karar verirken, şunları göz önüne alın:

• Hayatınız boyunca pek çok problemle karşılaştınız ve bunları kendi iradenizle çözdünüz.
• Her gün pek çok şeye göğüs geriyorsunuz ve başarıyorsunuz.
• Kendi kararlarınızı kendiniz veriyorsunuz, amaçlarınızı kendiniz belirliyorsunuz. Sigaraya da kendiniz başladınız, unuttunuz mu?
• Sizin zayıf karakterli bir insan değilsiniz. Eğer öyle olsaydı, geçmişteki pek çok olaya dayanamazdınız. Sigarayı da işte böyle bırakabilirsiniz.
• Hayatınız boyunca pek çok insana yardım ettiniz, destek oldunuz. Arkadaşlarınız hep size güvendi. Siz sorumluluk sahibi bir insansınız.
• Sigara içmek yada içememek tamamen sizin kendi seçiminiz. Eğer gerçekten istemiyorsanız, başaramazsınız.
• İlk seferde başaramadınız diyelim, ne olacak, bir daha denersiniz.

Belki çok sigara içtiğiniz bir gecenin ardından sabah hasta kalktınız ve bir daha sigara içmemeye karar verdiniz. Ama öğlene doğru kendinizi iyi hissedip yeniden başladınız. Akşam yemeğine kadarsa bir paket sigara içtiniz ve sabah verdiğiniz kararı tamamen unuttunuz. Kendi kendinize asla bırakamayacağınızı söylüyorsunuz. Kesinlikle dürüst davranmıyorsunuz, çünkü yapabileceğinizi biliyorsunuz. UNUTMAYIN! YAPABİLİRSİNİZ!

 

SİGARA ÜRETİCİLERİNİN RAPORLARI

• Giriş
• Gençlik Stratejileri
• Tütün ve Sağlık Hakkında
• Nikotin ve Bağımlılık Hakkında

 

Tütün Endüstrisi, Tütün Hakkında Ne Diyor?

Tütün şirketleri mahkemeye gittiklerinde, bazı dokümanlar sunmak zorunda. Bu bölümde, bu mahkemelere ait, bazı konu başlıklarına göre ayrılmış dokümanlar bulacaksınız

GENÇLİK STRATEJİLERİ

“Şimdiye kadar, bizim markamızın kullanılıyor olmasından hiçbir rahatsızlık duymadık. Bizim reklamımız için hiç de kötü değil.”

Brown & Williamson Sigara Firmasının avukatı Addison Yeaman’ın, sigara şekerleri üreten bir fabrikaya yazdığı 1946 tarihli mektuptan.

“Bizim işimizin temel hedefi lise öğrencileridir.”

Lorilard Raporu

“Araştırmalara göre, gençler sigara markası seçimlerini daha çocukluklarında, beş yaşından itibaren beliriliyorlar… Genç sigara kullanıcılarının bağımlılığı hakkındaki araştırmalar, onların ilk başta bağımlı olmayacaklarını düşündüklerini, ancak pişman olduklarında ise çoktan bağımlı olduklarını gösteriyor.”

Brown &Wilkinson Araştırma Raporu

“Ergenlik çağındaki çocukların tatlı sevdikleri bilinen bir gerçektir. Bu durumda sigaralara bal konulması düşünülebilir.”

1975 RJ Reynolds Raporu

“Camel büyümesini garantiye almak için, yeniliklere açık olan ve geleceğin sigara işini temsil eden, 14-24 yaş grubunu hedeflemelidir.

1. J. Reynolds’un 1977-1986 Pazarlama Hedefleri Raporu:

“Araştırmalar, 14-18 yaş grubunun giderek artan bir oranda sigara içtiğini göstermektedir. RJ Reynolds bu pazarı iyi değerlendirmeli ve bu gruba yönelik yeni bir ürün piyasaya sürmelidir, böylece endüstrideki payımız uzun bir süre büyüyecektir.”

Imperial Tobacco Şirketinin Raporu 18 Ekim 1977:

“Ergenlik çağındaki çocuklar, özgürlüklerini bir sembolle ortaya koyma eğilimindedirler, sigara yetişkinlikle özdeşleştiği için ve yetişkinler sigarayı çocuklara yasakladığı için, en önemli semboldür.”

“Sigaraya yeni başlayanların bugün hissettikleri, endüstrinin geleceği için bir göstergedir, araştırmanın bu bölümüne çok dikkat edilmesi gereklidir. Proje 16 sigara alışkanlığının oluşumuyla ilgili her şeyi öğrenmeyi hedeflemektedir. Lise öğrencilerinin sigara için bugün düşündükleri gelecekteki tütün kullanımları için bir öngörüdür.”

“Özellikle 12-13 yaş grubunun bu konu hakkındaki görüşlerine önem verilmelidir.”

“Ergenlik çağındakilere yönelik reklamlar yapılmalıdır, bu reklamlar yapaylıktan uzak ve dürüstçe yapılmalıdır.”

Philip Morris’in Richmond’daki Pazarlama Müdürü Robert B. Seligman’a Araştırmacı Myron E. Johnston tarafından yollanan rapor, 1981:

“Bugün 13-19 yaş arasında olanlar, yarın için potansiyel ve sürekli müşteri olacaklardır ve sigara tiryakilerinin çok büyük bir yüzdesi bu yaşlarda sigaraya başlamaktadırlar. Kırmızı Marlboro’nun başarısı büyük ölçüde bu yaş grubundaki müşterilerine bağlıdır. Kırmızı Marlboro büyüme çabası içinde olan çocukların büyüklük göstergesi haline gelmiştir. 13-19 yaş grubunun sigara içeme alışkanlığı Philip Morris için çok önemlidir.”

Philip Morris’in Richmond’daki Pazarlama Müdürü Robert B. Seligman’a Araştırmacı Myron E. Johnston tarafından yollanan rapor, 1981:

“Artık 13-19 yaş arası sigara kullanıcılarına eskisi kadar güvenmemeliyiz. Çünkü, bu gruptaki büyük pazarımız, okullardaki sigara kullanımının azalmasıyla pay kaybetmekte.”

TÜTÜN VE SAĞLIK

Sigara tütününün içinde bulunan madde türleri şöyledir:

1. Kansere yol açan maddeler
2. Kanseri ilerletenler,
3. Zehirli maddeler
4. Uyarıcılar, zevk vericiler ve aromatik maddeler.

1961 yılında ünlü bir sigara firmasının yaptırdığı araştırmaya göre, sigara dumanı sağlık için çok zararlıdır ve içinde öldürücü zehirler barındırmaktadır.

RJ Reynolds firmasından Alan Rodgman’ın yaptığı 1962 yılına ait “Sigara ve Sağlık Problemlerinin Değerlendirilmesi” isimli rapora göre:

“Sigaranın içinde kötü huylu tümör oluşumuna yol açan kimyasal maddeler bulunmaktadır. Zararlı maddelerin etkisi istatistiksel olarak da kanıtlanmıştır, bu maddelerin zararı belli bir derecede uygun bir filtre kullanılmasıyla azaltılabilir.”

1963 yılında yapılan bir araştırmaya göre:

“Köpekler üzerinde yapılan deneylerde, sigara dumanına maruz bırakılan köpeklerin ciddi hastalıklara özellikle de bronşite yakalandığı görüldü. Bu hastalıklar kanser dönüşümü gösterdi.

Köpek akciğerinde kanser oluşumuna sebep olan sigara, insan akciğerinde de kanser oluşumuna yol açacaktır.”

Araştırmanın sonuçları sigaranın insan akciğerinde kanser oluşumuna yol açtığını kanıtlasa da, sigaralardaki bu riski azaltma yolu konusunda bir bilgi yoktur.”

3 Nisan 1970 tarihli Amerikan Şirketinin raporuna göre:

“Gerçeklerle yüzleşelim:

Sigara dumanı biyolojik olarak aktiftir.

1. Nikotin kuvvetli bir farmakolojik bir maddedir. Tüm doktorlar ve kimyagerler bunu bilmekteler. Bu bir sır değil.
2. Sigara dumanı yoğunlaştırılarak farelerin sırtına zerk edildi ve hepsinde tümör oluştu.
3. Sitokrom oksidasyonun güçlü bir katalizörü olan hidrojen siyanid metabolizmanın enerjisi ve hücreler için çok zararlı bir enzim üretilmesine neden olur.
4. Sigaranın içinde bulunan nitrosaminlerde çok güçlü kansorejen maddelerdir.
5. Sigara dumanında önemli bir miktarda uçucu olmayan nitrosaminler mevcuttur.
6. Akrolein göze çok zararlı bir maddedir ve hücre zehirlenmesine yol açmaktadır. Sigara dumanında çok önemli bir miktarda bulunmaktadır.
7. Sigara dumanında Polonium-210 madde si de mevcuttur.
8. Sigaranın yakıldığı anda çıkan dumanın biyolojik faaliyetleri hakkında çok az bilgi bulunmaktadır.

Birkaç yıldır sigaraya eklenmeye başlanan yeni katkı maddelerinin biyolojik aktivasyonu hakkında bilgi çok azdır.

Nikotin ve Bağımlılık

“Nikotin Bağımlıları”

1961 yılında BAT (İngiliz Amerikan Tütün Şirketi) Bilim Adamı Sir Charles Ellis tarafından sigara tiryakilerine yapılan açıklama:

“Sigara içmeyi sağlayan şeyleri anlamak için öncelikle bağımlılığın ne olduğunu bilmemiz gerekir.”

13 Şubat 1961, BAT raporu, “Sigara İçmenin Etkileri ve Battelle Kontratı için İleri bir Araştırma Yapılması için Öneri”, Sir Charles Ellis, Araştırmanın Yöneticisi.

“Şunu hatırlatmamın iyi olacağını düşünüyorum ki, nikotin ihtiyacının genetik özellikleriyle ilgili araştırma sonuca ulaşmak üzeredir”.

Brown&Williamson Araştırmacısı R.B. Griffith’in 1963 yılı raporu:

“Nikotin bağımlılık yapmaktadır. Biz nikotin satıcıları olarak, bağımlılık yapan bir uyuşturucu satıyoruz…”

Brown & Williamson Raporu, 17 Temmuz 1963

“Eğer, nikotin kullanımı kronik tiryakilere yasaklanırsa bile, hipotalamus’un kortikotropin salgılaması çok azalacağından dolayı bu kişiler zayıf bir endokrin sistemine sahip olacaklardır. Böyle zayıf düşmüş bir vücut, sürekli sigara içerek, psikolojik dengesini sağlamaya çalışır. Bu bilinçsiz istek, bireyin nikotin bağımlılığını açıklamaktadır.”

19 Şubat 1969 Philip Morris araştırmacısı Dr. Helmut Wakeham:

“Sigara bir ürün değildir, bir ambalajdır. Ürün nikotindir… Bir nefes sigarayı bir nikotin kamyonu gibi düşünmeliyiz.”

1970’lerin başı, PhilipMorris firmasından William L. Dunn’ın kısa notu:

“Biz tütün endüstrisi değil nikotin endüstrisi işindeyiz.”

BAT Firması genel başkanının şirket yöneticileriyle yaptığı bir toplantı tutanaklarından, 1971:

“Nikotin bağımlılığı, pH dengesinin düzenlemesiyle kolaylıkla sağlanabilir.”

1973 R.J. Reynolds’un bilim araştırmacısının “RJ Reynolds markasının gençliğe yönelik pazarında daha fazla satışa ulaşması için”yaptığı araştırmayla ilgili notu:

“Carolyn Levy’e bu araştırmayı sürdürmesi için onay verdim… Araştırmaya devam edeceğiz. Eğer, nikotinin sonuçları morfin ve kafein sonuçlarıyla benzerlik gösteriyorsa, araştırmayı gömmek istiyoruz. Bu nottan sadece iki kopya var, bir tanesi ekteki, diğeri de bendeki.”

1977 Philip Morris Raporundan:

“Çok az tüketici, nikotinin bir zehir olduğunun yada ne kadar bağımlılık yaptığından haberdar değil.”

SİGARA İLE İLGİLİ İSTATİSTİKLER

Türkiye’de Sigaradan Ölümler

Peki sigaradan daha öncelikli sorun var mı? Bir toplumsal sorunu neye göre sıralamalıyız. Şüphesiz ölçümüz insan hayatı ve sağlığına verdiği zarar ölçü olarak alındığında: Hiçbir şey, sigara kadar ülkemizde insanlarımıza zarar vermemektedir. Ölçümüz insan hayatıdır.

Her yıl ülkemizde 100.000 insanımızı erken yaşlarda sigaraya kurban vermekteyiz eğer önlem alınmazsa önümüzdeki 20 yılda bu sayı 250.000’e çıkacak.

Her yıl ülkemizde 100 bin kişinin ölmesi karşısında kılı kıpırdamayanlar var. Her yıl 100 bin kişi ne anlama geliyor?

• Hergün 1 uçak düşüyor ve 300 kişi ölüyor.
• Heryıl yüz bin nüfuslu bir şehrimize bir atom bombası atılıyor
• Hergün içi dolu 6 otobüs uçuruma yuvarlanıyor kimse sağ kalmıyor.

Sigarayı Daha Başka Nasıl Tanıyabiliriz. Ülkemizde en çok ölüme sebep veren diğer toplumsal sorunlarla karşılaştıracak olursak, sigarayı daha iyi tanıyabiliriz. Ülkemizde sonucu ölüm olan toplumsal belli başlı diğer sorunlarla karşılaştırılacak olunursa :

• Bilinen terör yılda 2-3 bin insanımızın
• Trafik terörü yılda 6-7 bin insanımızın
• Sigara terörü yılda 100 bin insanımızın hayatına mal olmaktadır.

Sigaranın yol açtığı ölümler; trafik, terör, iş kazaları vb. tüm ölümlerin toplamından beş kat daha fazladır.

SİGARA SADECE ÜLKEMİZİN SORUNU DEĞİLDİR

Dünyada Sigaradan Ölümler

• Dünya Sağlık Örgütü (WHO) dünyada en büyük sağlık sorunun sigara olduğunu ilan etmiştir.
• Dünyada her yıl 4 milyon insan sigaradan hayatını kaybediyor. Eğer, gerekli önlemler alınmazsa bu sayı, önümüzdeki 20 yılda 10 milyona çıkacak.

Türkiye’de Sigara Tüketimi

1990-1995 YILLARI

İki yabancı markalı sigara fabrikası faaliyete geçti. Açılışında bütün devlet erkanı oradaydı. Bütün “billboard”lar, gazeteler, dergiler, satış noktaları neredeyse her yer sigara reklamı ile donatıldı. Bine varan araç, on bini aşan personelle dağıtım ağı kuruldu. Tüketimi körüklemek için bedava sigaralar dağıtıldı.Başta bayiler olmak üzere her yere promosyonlar yağdırıldı. Tıp fakültesi mezuniyet balosunu Marlboro düzenledi. Üniversitelerin özel günlerinin değişmez sponsoru sigara idi. “Camel Trophy” – “Marlboro Adventure” gibi organizasyonlar sürekli gündemde tutuldu. Bir çok gazeteci- televizyoncu tanıtım için başta Amerika olmak üzere seyahatlere götürüldü. Çıkarılmak istenen kanun veto edildi, sonra gündeme bile alınmayıp, bir dönem görüşülemeden kadük oldu.

Patlama Yapan Sigara Tüketimi

• 1993 yılında yıllık tüketim 4.7 milyar paket / 22 Trilyon TL
• 1994 yılında yıllık tüketim 5.4 milyar paket / 61 Trilyon TL
• 1995 yılında yıllık tüketim 5.7 milyar paket / 95 Trilyon TL

Sosyal Sonuçlar

• 5 yılda (11-19 yaş arası) 5 milyon genç sigaraya başladı.
• Sigara içme yaşı 11’lere indi.
• Sigara, son derece prestij kazandı, bilinç altlarına yerleşti.
• Sigara içmek doğal bir davranış oldu. Hiçbir kapalı yerde, sigara içen hiçbir kimseyi uyaramazdınız.
• Savaşılması imkansız görünen sosyal ve ekonomik bir dev imajı oluşturuldu.

Öğrenciler Arasında Sigara İçme Araştırması

1994 – 1995 ÖĞRETİM YILINDA İSTANBUL ORTAOKUL VE LİSELERDE ÖĞRENCİLERİN SİGARA İÇMESİ İLE İLGİLİ YAPILAN ANKETİN DETAYLARI

ORTAOKULLAR	LİSELER
Anket Yapılan Okul Sayısı: 19 Klasik Okul : 14 Anadolu : 2 Özel : 3	Anket Yapılan Okul Sayısı: 24 Klasik Lise : 16 Anadolu L. : 2 Özel Lisesi : 3 Meslek Lisesi : 3
Anket Yapılan Öğrenci Sayısı: 730 ( Kız: 356 / Erkek : 374 ) Hz.- O1 : 226 O2 : 250 O3 : 254	Anket Yapılan Öğrenci Sayısı : 924 ( Kız: 406 / Erkek : 518 ) 1.- 2.Söm. : 285 3.- 4.Söm.: 322 5.- 6.Söm.: 317
Sigara İçme Oranları : (ortalama) % 34 Hz.- O 1 : % 18 O 2 : % 38 O 3 : % 44	Sigara İçme Oranları : (ortalama) % 77 1.- 2 Söm : % 58 3.- 4. Söm : % 81 5.- 6. Söm : % 88

 

SİGARAYLA MÜCADELE YASASI (4207 Sayılı Yasa)

4207 Sayılı Yasa

4207 SAYILI TÜTÜN MAMÜLLERİNİN ZARARLARININ
ÖNLENMESİNE DAİR KANUN

Kabul tarihi:7.11.1996

Amaç

MADDE 1.-Bu Kanunun amacı,kişileri tütün ve tütün mamüllerinin zararlarından,bunlarının alışkanlıklarını özendirici reklam,tanıtım ve teşvik kampanyalarından koruyucu tertip ve tedbirler almaktır.

Tütün ve tütün mamüllerinin içilmesi yasaklanan yerler

MADDE 2.-Sağlık,eğitim-öğretim ve kültür hizmeti veren yerler ile kapalı spor salonlarında ve toplu taşımacılık yapılanher türlü nakil vasıtaları ve bunların bekleme salonlarında,kamu hizmeti yapan kurum ve kuruluşlardan beş veya beşten fazla kişinin görev yaptığı kapalı mekanlarda tütün ve tütün mamüllerinin içilmesi yasaktır.

Bu gibi mahallerde tütün ve tütün mamüllerinin içilebilmesi için ayrı yerler tahsis edilir.Tahsis edilen yerden sigara içilmeyen mahallere duman gidişini engelleyecek,havalandırma,tecrit etme gibi tedbirler alınır.

Diğer yasaklar

MADDE 3.-Tütün ve tütün mamülerinin isim,marka veya alametler kullanılarak her ne suretle olursa olsun reklam ve tanıtımının yapılması veya bunların kullanılmasını teşvik ve özendirici kampanyalar düzenlenmesi yasaktır.

Onsekiz yaşından küçüklere tütün ve tütün mamülleri satışı yapılamaz

Uyarılar

MADDE 4.-Tütün ve tütün mamüllerinin içilmesinin yasaklandığı yerlerde,yasağı ve buna uymamanın sonuçlarını belirten uyarılar asgari on santimetrelik puntolarla herkes tarafından görülebilir yerlere asılır veya yazdırılır.Bu uyarıların yapılmasından ilgili yerlerin yetkili veya amiri durumundaki kişi veya kişiler sorumludur.

Türkiye’de üretilen veya ithal edilen tütün ve tütün mamülleri paketinin üzerinde açıkça görülebilir ve rahatça okunabilir şekilde,”Yasal uyarı:Sağlığa zararlıdır” ibaresi konulur.Bu ibareyi taşımayan tütün ve tütün mamülleri ithal edilemez ve satışa çıkarılamaz.

Gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarında satılan veya yolcu beraberinde yurda sokulan tütün ve tütün mamülleri hakkında ikinci fıkra hükmü uygulanmaz.

Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ve özel televizyon kurumları ayda en az doksan dakika tütün ve tütün mamülleri alışkanlığının zararları konusunda uyarıcı ve eğitici mahiyette yayınlar yapmak zorundadır.

Yasağa uymayanlar hakkında işlem

MADDE 5.-Tütün ve tütün mamüllerinin içilmesinin yasaklandığı ve yasağa ilişkin yazılı uyarıların bulunduğu yerlerde tütün ve tütün mamülleri içenlere,ilgili yerin yetkilisi veya amiri durumundaki kişi tarafından yazılı uyarı gösterilmek suretiyle yasağa uyması,aksi takdirde o yeri terk etmesi gerektiği bildirilir.Bu bildirime rağmen tütün ve tütün mamülleri içenler genel zabıta marifetiyle o yerden uzaklaştırılır.

İdari para cezası

MADDE 6.-Bu kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasındaki zorunluluğu yerine getirmeyen tütün ve tütün mamüllerinin içilmesinin yasaklandığı yerin memur olmayan yetkilisi veya amiri hakkında on milyon lira para cezası verilir.

Bu Kanunun 5 inci maddesine göre uyarıda bulunmayan tütün ve tütün mamüllerinin içilmesinin yasaklandığı yerin memur olmayan yetkilisi veya amiri hakkında on milyon lira para cezası verilir.Uyarıya rağmen tütün ve tütün mamülü içen kişi hakkında da aynı ceza uygulanır.

Bu kanuna göre sorumluluğu yerine getirmeyen memurlar hakkında ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

Adli para cezası

MADDE 7.-Bu kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrası ile 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası hükümlerine aykırı hareket edenlere on milyon liradan beşyüz milyon liraya kadar ağır para cezası verilir.Tekerrür halinde bu cezanın yukarı haddine hükmolunur.

Para cezasına ilişkin hükümler

MADDE 8.-6 ncı maddede yazılı para cezaları o yerin en büyük mülki amiri tarafından verilir.Para cezalarına dair kararlar ilgililere Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir.Bu kanuna göre verilen idari para cezaları 6183 satılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre mahallin en büyük mal memurluğunca tahsil edilir.İdari para cezalarına karşı yedi gün içinde sulh ceza mahkemesine itiraz edilebilir.

GEÇİCİ MADDE 1.-Bu kanunun yayımı tarihinden önce Türkiye’de üretilen veya ithal edilen tütün ve tütün mamüllerinin bir yıl süreyle 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen şart aranmaksızın satışlarına devam olunur.

GEÇİCİ MADDE 2.-Bu kanunun 2 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince ayrı yer tahsisi,3 üncü maddede yasaklanan reklam panolarının kaldırılması ve 4 üncü maddesinin birinci fıkrası gereğince yapılması gereken işler Kanunun yayımı tarihinden bir yıl içinde yerine getirilir.

Yürürlük

MADDE 9.-Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 10.-Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

SİGARA REKLAMLARI ve TAKTİKLERİ

• Sigara Markaları İle Aynı Adı Taşıyan Etkinlikler
• Sigara Markaları İle Aynı Adı Taşıyan Ürünler

SİGARA TÜKETİMİNİ KÖRÜKLEYEN REKLAM ve TAKTİKLER

SİGARA TÜKETİMİNİ KÖRÜKLEYEN REKLAMLAR

1- Satış noktalarında yapılan ihlaller:
a) Market, büfe vs yerlerde sigara markasının yazısı kaldırılarak, o sigaranı alameti kullanılmak sureti ile reklam yapmaktadırlar. Marlboro Sigarası, beyaz üzerine kırmızı “M” harfine benzeyen “top roof” adını verdikleri, kırmızı alametini kullanmakta. Parliament Sigarası, degrade gece mavisi üzerine kendi markasının alametini kullanmakta.
Camel Sigarası ise Sarı kum tepesi üzerine lacivert zemin ve markanın alameti olan sarı deve konulmaktadır.
b) Vitrin camlarını çerçeveleyen ve cama yapıştırılan kuşaklar. Marlboro Sigarası kırmızı Beyaz şerit şeritler. Camel Sigarası, sarı lacivert şeritler ile reklamlarını yapmaktadırlar.
c) Dükkan içlerine veya dışlarına Marlboro Sigarası’nın alametlerinden biri olan Kovboy resimlerini koymaktadır. ( Son zamanlarda satış mağazalarında bu reklam panolarına rastlanmaktadır.) Camel Sigarası ise macera adamı şeklinde olan resimleri kullanmaktadır.
d) Sigara üreticilerinin alameti olan çeşitli çıkartmaları vitrinlere yapıştırmak sureti ile reklamlarını yapmaktalar.
e) Vitrine sigara paket veya kutuları konmak sureti ile reklam yapılmakta.
f) Sigara üreticilerinin kendi alametleri ile düzenledikleri satış tezgahları ile reklam yapmaktadırlar.
g) Plastik sigara poşetleri dağıtılmaktadır. Bu poşetler de yasak kapsamındadır.

Bu sayılan şekillerde yasayı çiğnenmesi hususunda sigara üreticilerinin bayileri yanıltıcı şekilde bilgilendirmekte oldukları görülmüştür. Bu bir nevi yasayı çiğnemeyi teşvik etmektir. Yapılan incelemede sigara üreticilerinin taşeronları vasıtasıyla bütün bu reklam harcamalarını karşılayıp, ayrıca bayilere aylık olarak bedelsiz, sigara kartonları vermekte oldukları anlaşılmıştır.
Satış yerlerindeki bu gibi yasa ihlallerini oluşturan her türlü iç dış reklam panoları, vitrinlerdeki şerit, bant vs. reklam çıkartmaları, belediye zabıtasınca kaldırılacaktır. Direnme olduğu takdirde kolluk kuvvetlerinden destek istenecektir. Ayrıca yasal para cezalarının tahsil edilmesi için; ilgili satış yerinin sorumlusu hakkında cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunulacaktır.

2- Gazete ve dergilerde, çeşitli yayınlarda şu ana kategoride reklam yapılmaktadır :

a) Doğrudan sigaranın tanıtımı. (daha çok büyük marketlerin alışveriş dergilerinde)
b) Sigara fiyatlarının duyurulması şeklinde gazetelere verilen ilanlar.
c) Sigara markası ile anılan bir kültür ya da spor aktivitesinin tanıtımı şeklinde.(Camel Trophy, Marlboro Adventure, Parliament Cinema Club)
d) Sigara markası ile anılan bir ticari mal veya hizmetin tanıtımı şeklinde. ( Marlboro Classic, Marlboro Travel, Camel Trophy Watchs, Camel Trophy Bags, Camel Trophy Boots )
e) Puro tanıtım reklamları ve reklam denilecek şekilde yapılan haberler.

Gazete ve dergiler vasıtası ile yapılan bu tür ihlallerin basın savcılığı aracılığı ile takip edilmesi husunun Valilik Makamınca Cumhuriyet savcılığına bildirilmesine karar verilmiştir.

3- Televizyon kanalları ile yapılan ihlaller:

1. a) “Camel Trophy” adı verilen “CAMEL” marka sigarayı tanıtmak için üretici firmanın sponso ettiği macera yarışmasının reklam spotunun yayınlanması.
   b) Sigara firmalarının desteklediği ve sigara markasını kullanıldığı yarışma ve aktiviteler başta haberler olmak üzere çeşitli programlarda yayınlanmaktadır. Sigara üreticileri tarafından, bu programların yayınlanması için televizyon kanallarına çeşitli adlar altında doğrudan veya program yapımcılarına ödemeler yapılmaktadır. Bu ödemelerde de aracı olarak çeşitli ajanslar kullanılmaktadır.
   c) “Parliament Sinema Kulübü” adı verilen “Parliament” marka sigarayı tanıtmak için üretici firmanın sponso ettiği faaliyet de yasanın aynı kapsamına girmesine rağmen söz konusu reklam spotu bir yılı aşkın süredir yayınlanmaktadır.
   d) Mallboro marka sigaralarının sponso ettiği otomobil yarışlarının televizyonlardan gösterilmesi şeklinde.

Radyo ve televizyonlar vasıtası ile yapılan bu tür ihlallerin RTÜK tarafından takip edilmesi husunun Valilik Makamınca ilgili kurula bildirilmesine karar verilmiştir.

PROMOSYON ve TEŞVİKLER

1. a) Sigara firması veya ajansına bağlı elemanlar, çeşitli yerleri dolaşıp, anket yapıp bedelsiz sigara dağıtmaktadır.
   b) Sigara dağıtıcıları çeşitli askeri birliklere gitmek sureti ile bütün askerlere bedava sigara dağıtmaktadır.
   c) Bayilere aylık olarak bedelsiz olarak verilen sigara kartonları da yasaktır.
   d) Üzerlerinde sigara adı ve arması olan çeşitli giysiler, kül tablaları benzeri eşyalar eşantiyon olarak bayilere, basın mensuplarına dağıtılmaktadır.
   e) Son zamanlarda başka bir tütün ürünü olan “puro” üreticileri de bu yasakları delmeye başlamışlardır. Çeşitli şekillerde hediye ve eşantiyon olarak puro dağıtmaktadırlar
   f) Özellikle otomobil yarışmalarında pist kenarlarına sigara reklam panoları koymaktadırlar.
   g) Sigara firmaları doğrudan sigara reklamı yada kendi markaları ile özdeş aktivitelerin tanıtımını dağıttıkları afiş, takvim, broşür vs ile reklam yapmaktadırlar.
   h) Sigara firmalarının çeşitli açık hava mekanlarına, brandadan, büyük şemsiyeler dağıttıkları görülmektedir. Mallboro sigarasının renkleri ile kırmızı beyaz, Camel sigarasının renkleri ile sarı lacivert, şemsiyelerde reklam ve promosyon kapsamına girmektedir.
   i) Posta yolu ile sigara reklamı içeren broşürler dağıtılmaktadır.

SİGARAYI BIRAKTIM

Bu bölümde sigarayı bırakmış eski tiryakilerin öykü ve önerilerini bulacaksınız.
Eğer kendinize ait bir yönteminiz varsa lütfen hâlâ sigara bağımlısı olan tiryakilerle paylaşın.

Sigara bağımlılık yaratır mı?

Nikotin sigara dumanıyla vücuda alınan 4000 kimyasal maddeden biridir ve bu maddeler içinde beyne etkisi en belirgin olanıdır. Her sigara ile vücuda 1-2 miligram nikotin alınır. Nikotin solunduktan 10 saniye sonra beyne ulaşır.

Sigaranın içindeki nikotin bağımlılık yapar. Bağımlılık, bir maddenin kişinin sağlığını ve yaşamını olumsuz yönde etkilemesine rağmen kullanımının devamıdır.

Sigara içenlerin üçte biri her yıl bırakmayı dener. Bu nsanların sadece üçte biri 2 gün içmeden durabilirler. Sigarayı kendi başına bırakanların % 7’isi bir yıl içmemeyi başarabilir. Sigara içen yetişkinlerin % 87’sinde nikotin bağımlılığı vardır.

Ergenler üzerinde yapılan bir çalışmada, bağımlılık ve yoksunluk bulgularının kimi gençlerde sigaraya başladıktan bir kaç hafta gibi kısa süre sonra çıktığı görülmüştür. Bazıları daha uzun bir süre kullandıktan sonra bağımlı hale gelir. Yani kimi genç için sigarayı denemek gibi bir şans yoktur, kullanım başladıktan çok kısa bir süre sonra kişi bağımlı hale gelir.<O:P

Nikotin etkisini nasıl gösterir?

Nikotin beyindeki yaşamsal işlevleri düzenleyen (yemek, cinsellik vb.) merkezde dopamin artışına sebep olur. Sigara içildikten sonra duyulan haz ve doygunluk buradan gelir. Ayrıca nikotin beynin bir diğer bölgesindeki etkisiyle dikkat artışı ve uyanıklık durumunu sağlar. Bağımlılığa sebep olan eroin, kokain vb. diğer maddeler de bu merkezleri etkiler.<O:P

Sigara niye bu kadar zor bırakılır?

Sigara kişinin kendisini daha iyi hissetmesine, öfkesinin azalmasına ve konsantrasyonunun artmasına sebep olur. Sigara kullanan kişilerde görülen kilo kaybı bazen istenen bir etkidir.

Sigara ve içerdiği nikotin solunduktan sonra 10 saniye içinde beyine ulaştığı için arzu edilen etkileri hemen görülür. Sigara gün içinde belirli aralıklarla sürekli kullanılır ve kişinin yaşantısının bir çok anına girip benimsenmesine sebep olur. Çevrede sigaranın yaygın kullanılması ve kabul edilir olması kullanımın devamını kolaylaştırır. Ayrıca başkalarının sigara içerken gözlenmesi kişide sigara arama hissini arttırır. Yoksunluk belirtilerinden ve başaramamaktan korkma bırakmayı zorlaştırır.

Sigarayı neden bırakmalıyım?

Sigaranın içinde 4000’den fazla madde vardır ve bunların en az 43 tanesinin kansere sebep olduğu bilinmektedir. Sigara bugün önlenebilir ölüm sebeplerinde birinci sırayı almaktadır. Örneğin Amerika Birleşik Devletlerinde ölümlerin %20’sinden sigara sorumludur. Sigara içenlerin % 45’i sigaradan kaynaklanan bir hastalıktan ölecektir. A.B.D.’de her yıl 400.000 kişi sigaraya bağlı sebeplerden ölmektedir. Sigara kullanımı sonucu görülen akciğer kanseri sıklığı kadınlarda meme kanseri sıklığını aşmıştır ve yılda 140.000 kadın sigaraya bağlı sağlık problemlerinden ölmektedir (A.B.D).

Sigara kullanımı kalp damarlarının tıkanması sonucu gelişen kalp krizine (enfarktüs) sebep olur. Bunu damarların iç yapısını bozarak, kolesterol taşıyan lipoproteinleri ve estrojen düzeylerini azaltarak ve kan şekerini yükselterek yapar. Kalp hastalığı ve felç sıklığı sigara içip doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda daha da yükselir.

Yılda 53.000 kişi sigara içenlerin yanında bulunduğundan ölür (A.B.D.). Özellikle küçük çocuklar yakınlarında sigara içilmesinden etkilenirler ve bu çocuklarda solunum yolu rahatsızlıkları daha sık görülür.

Sigara kullanımı adet düzensizliklerine sebep olur (premenstrüel sendrom dışında), kadınlık hormonlarından östrojeni azaltarak erken menopoza ve osteoporoza sebep olur. Kadının doğurganlığı azalır ve hamileyken düşük yapma riski artar.

Gebeliğinde sigara içen kadınların çocukları düşük kilo ile doğarlar, büyümeleri yavaştır ve okulda öğrenme güçlükleri yaşarlar.

Daha çok genç yaştaki kadınlarda görülen doğum yolu kanserleri (serviks) sigara kullananlarda daha sıktır.

Sigara kullanımının ciltte kırışıklıkların artmasına, tırnakların kolay kırılmasına sebep olduğu bilinmektedir.

Sigaranın etkileri nedir?

Kullanımın başında: Nefes darlığı, astım ataklarının sıklaşmasına, impotans, kısırlık, kanda karbonmonoksit düzeylerinin artmasına sebep olur. Uzun süreli kullanımda: Kalp krizi, felç, akciğer ve diğer organ kanserleri (gırtlak, ağız içi, farinks, yemek borusu, pankreas, serviks ve kemik iliği), kronik bronşit ve amfizem görülür. Çevreye olan: Eşte ve çocuklarda akciğer kanseri riski artar, çocukların sigaraya başlama riski artar, sigara içenlerin çocuklarında yeni doğan ani ölümü, astım, orta kulak iltihabı, ve solunum yolu hastalıkları daha sık görülür.

 

Sigarayı bırakmaya karar verdim, nelere dikkat etmeliyim?

Kullanılan sigaranın miktarı arttıkça sigaranın bırakılmasıyla ortaya çıkan yoksunluk bulguları artar. Bu da nikotin bandı gibi tedavilerin gerekliliğine işaret eder.

Depresyon, alkolizm, ve diğer bağımlılıklar sigarayı bırakmayı zorlaştırır. Bunların tedavisi de ya sigarayı bırakmadan önce ya da sırasında sağlanmalıdır.

Ailede ve işyerinde sigara içenlerin olması kişinin sigarayı hayatından çıkarmasını engeller.

Eşlerin sigara bırakıldıktan sonra bu konudaki olumlu destekleri çok önemlidir. Bağımlının eşi bu dönemde aile içi çatışmaları azaltabilmeli, problemlerin çözümünde yardımcı olabilmeli, bazı sorumlulukları üzerine alabilmelidir.

Kişinin yaşamında sıkınıtılı bir dönemde olması ya da yaşantısında ciddi değişiklikler yaşıyor olması (boşanma, iş değişikliği gibi) sigarayı bırakmayı zorlaştırır.

Sigaraya yönelik grup tedavileri özellikle kadınlarda daha faydalıdır.

Depresyon sigara kullanımını ve tedavisini etkiler mi?

Ruhsal rahatsızlıkların içinde özellikle depresyon sigaranın bırakılmasını zorlaştırır. Sigara içenlerde depresyon şikayetleri sık görülür. Depresyonun şiddeti arttıkça sigarayı bırakmak zorlaşır. Depresyon geçiren insanlar (bunların arasında özellikle genç kızlar) sigara kullanarak depresif duygularını azaltmaya çalışırlar.

Sigarayı bıraktıktan hemen sonra ne hissedeceğim?

Sigara bırakılınca bir nikotin yoksunluk tablosu ortaya çıkabilir. Bu yaşamı tehdit etmez, ancak tekrar başlamaya sebep olabilir. Yoksunluk şikayetleri; sigara içme isteği, tatlı gıdaları yeme ihtiyacı, özellikle dikkat isteyen işlerde performans kaybı, huzursuzluk, sinirlilik, uykusuzluk vd. Bunlar bir kaç saatte başlayıp, 24-48 saatte en şiddetli hale gelir. Çoğu şikayet 4 haftadan sonra kaybolur, ancak açlık hissi ve sigara içme isteği 6 ay veya daha çok sürebilir. Sigara bırakılınca karaciğerden yıkılan ilaçların vücuttaki miktarları değişebilir. Bunun için kişi bırakmadan evvel bazı ilaçlar; örneğin psikiyatrik ilaçlar kullanıyorsa, bunlar doz ayarlamaları için gözden geçirilmelidir.

 

Sigarayı bıraktıktan sonra ne gibi olumlu değişiklikler olur?

– Sağlığınız düzelir.

– Tad duyunuz yerine gelir.

– Kokuları daha iyi ayırt edebilirsiniz.

– Tasarruf edersiniz.

– Kendinize saygınız artar.

– Bir maddenin kontrolü altından çıkabildiğinizi bilirsiniz.

– Ev, araba ve nefesiniz daha iyi kokacaktır.

– Bırakmayı düşünmekten kurtulursunuz.

– Çocuklarınız için iyi bir örnek olursunuz.

– Yakınlarınızı sigara dumanından kurtarırsınız.

– Fiziksel olarak daha iyi hissedersiniz.

– Spordaki performansınız artar.

Ben çok uzun zamandır sigara içiyorum, artık bıraksam da sağlığım düzelmez.

Yanlış. Sigarayı bıraktıktan 1 yıl sonra sigaradan kaynaklanan kalp hastalığı riski % 50 azalır. 10-15 yıl sonra sigara kullanımından kaynaklanan ölüm riski ortadan kalkar. 50 yaşından önce sigarayı bırakırsanız, sigaraya bağlı ölüm riski % 50 azalır.

Sigarayı bir kaç kez bıraktım.Ben hiç bir zaman tamamen bırakamayacağım.

Bir çok insan sigarayı bir kerede bırakamazsa hep başarısız olacağını düşünür. Oysa diğer bağımlılıklar gibi nikotin bağımlılığı da ortalama 5-7 defa denendikten sonra tamamen sonlandırılır. Her bırakma ve takip eden nüks bir sonraki denemede nelere dikkat edilmesi gerektiğini öğretir.

Nikotin bağımlılığında nükslerin görülmesi doğaldır ve her nüksten sonra kişi, sigaraya teslim olmak yerine aktif bir şekilde o deneme sırasında nelerden faydalandığını ve nükse götüren sebepleri tespit etmelidir.

Sigarayı bırakıp tekrar başlayan bir insan sıkıntı yaratan durumlarla, nikotinin sakinleştirici etkisi olmadan nasıl başedeceğini bilemeyen birisidir. Öfke, anksiyete, hayal kırıklığı ve benzeri duygular fiziksel uğraşlar (yürüyüş, temizlik, cimnastik) ve gevşeme yöntemlerine (derin nefes alma egzersizleri, ılık duş alma, müzik dinleme gibi) cevap verirken, depresyon, yalnızlık hissi, can sıkıntısı gibi duygularla kişinin hayatında ve kendisindeki olumlu yönleri bulması, tekrarlaması ve samimi, sıcak bir sosyal çevrenin yaratılması ile başedilir.

Bağımlılık ile mücadelenin birinci şartı hiç bir zaman pes etmemektir. Kendinize ve başaracağınıza inanmak ve size yardımcı olacak çevreyi sağlamak diğer şartlarıdır.

Sigarayı bıraktıktan sonra kilo almaktan korkuyorum.

Sigara bırakıldıktan sonra ortalama 5 kilo alınır. Bırakanların %10’unda 15 kilo kadar kilo artışı görülür. Kilo alma riskini taşıyanlar: kadınlar, 55 yaşın altındakiler, günde 25 sigaradan fazla içenlerdir. Özellikle kadınlarda kilo problemi sigaraya başlamada ve devam etmede önemli bir sebeptir. Kilo artışı ile gelebilecek sağlık sorunları sigara içmeye kıyasla çok azdır. Sıkı diyet gibi önlemlerin sigarayı bırakmayı güçleştirdiği gözlenmiştir. Nikotin yerine koyma tedavisi, kilo artışını geciktirir. Kullanılan nikotin bandının dozu arttıkça kilo artışı azalır. Ancak nikotin yerine koyma tedavisi sonlandırıldıktan sonra kilo artışı tedavi öncesindeki hızla devam eder. Nüks olursa (bir süre kullanmadıktan sonra tekrar başlanırsa) kazanılan bütün kilolar verilir. Sigara tedavisinde kullanılan bir ilaç olan Bupropionun 7 haftalık bir uygulamadan sonra özellikle kadınlarda kilo artışını azaltmakta olumlu etkileri saptanmıştır. Kilo artışında hem yemenin hem de metabolik faktörlerin etkisi vardır. Yani kişi eskisinden fazla yemese de kilo kazanabilir. Kişinin sigarayı bıraktıktan sonra sağlıklı ve aktif bir yaşantıya girmesi kilo artışını engelleyebilir.

 

Nikotin bağımlılığında kadın ile erkek arasında farklılıklar var mıdır?

Kadınlar erkeklere göre daha az sayıda sigara içer, nikotini daha az olan sigaraları tercih ederler. Ancak bu bağımlılığın daha az olduğu anlamına gelmez. Kadınların sigaradaki nikotin miktarı değiştiğinde farklılığı daha az anlayabildikleri ve sigaranın kokusu, görüntüsü gibi faktörlerin kadınlarda daha önemli olduğu saptanmıştır. Uluslararası sigara üreticilerinin kadınları da hedef almalarıyla sigaraya bağımsızlık, kadınların toplumdaki rollerini değiştirme, olgunluk ve güzellik gibi anlamlar yüklenmiştir. Çalışmalar kadınların sigarayı bırakmaya daha az teşebbüs ettiğini gösteriyor. Bırakmayı çalışan kadınların tekrar başlama riski erkeğe göre daha yüksektir. Bunun nedeni kilo alımının daha fazla ve kaygı verici olması ya da kadınların yoksunluk bulgularının daha şiddetli olmasındandır.Yerine koyma tedavileri (nikotin bant) kadınlarda sigara içme isteğini yeterince azaltamayabilir. Bütün bunlardan sigarayı bırakma tedavilerinde kadınlara farklı yöntemler uygulanması gereği ortaya çıkmaktadır. Ancak değişmeyen bir gerçek vardır; sigara içen kadınlar erkekler gibi ölür.

 

Nikotin Bağımlılığından Kurtulma Tedavileri:

Son yıllarda sigara bağımlılığından kurtulmak için çeşitli tedaviler denenmiş ve bu tedavilerin kişinin kendi başına sigarayı bırakmasına göre 2 misli etkili olduğu gösterilmiştir. Tedavide ilk hedef yoksunluk şikayetlerinin giderilmesidir. Bunlar 4 hafta kadar sürebilir ancak açlık hissi ve arama hissi 6 ay veya daha çok devam edebilir. Bu tedaviler genelde 6-12 hafta uygulanıp başlıca ikiye ayrılır: 1- İlaçlar A-Nikotin içerenler: Nikotin bandı, vücuda yapıştırılarak 24 saat boyunca kişiye nikotin sağlar. Yan etkileri sadece deride tahriş ve uykusuzluktur. Ancak kalp veya ülser rahatsızlığı olanlar doktor kontrolü altında kullanmalıdır. Nikotin bandı ile beraber fazla miktarda sigaranın içilmesi nikotin zehirlenmesine sebep olur, ve acil tedavi gerektirebilir. Nikotin sprey ve nikotin sakız ülkemizde bulunmamktadır ancak nikotin bantından daha üstün değillerdir; insanlara farklı kullanım seçenekleri sunması açısndan önemlidirler. B-Nikotin İçermeyenler: Amerikada bir süredir kullanılan ve yakınlarda İngilterede sigara tedavisinde kullanımına başlanan Bupropion bir antidepresan olup sigarayı arama hissini azaltır, bu etkisi depresyonu tedavi edici etkisinden bağımsızdır yani ilacın faydalı olması için kişinin depresyonda olması gerekmez. Yan etkiler ağız kuruluğu ve uykusuzluktan ibarettir. Bu ilac 300 mg. üzerinde kullanıldığında epileptik nöbetlere sebep olduğu bildirilmiştir. Sigarayı bırakmadan 1 hafta önce başlanıp 6-12 hafta kullanılır.

2- Bilişsel/Davranışçı Tedavi

Bu tedavi bireysel veya grup halinde uygulanabilir. Kişinin nikotine bağımlılığının gelişmesinde ve devamında öğrenmenin önemi vurgulanır. Davranışçı tedavide kişiyi gün içinde sigara kullanımına iten faktörler; stres, arkadaş grubu, kişinin kendisine karşı olumsuz düşünceleri vd. bulunarak bunlarla sigarasız baş etmenin yolları aranılır. Tedavide kişi kendini içmediği durumlarda ödüllendirir. Başlangıçta yüksek riskli durumlardan tamamen kaçınılır, giderek bu durumlarla baş etmek için stratejiler geliştirilir. Bunun için kişiye özgü kullanım riskinin yüksek olduğu durumlarda nasıl davranılabileceği tedavide öğretilir. Ayrıca egzersiz, yürüyüşe çıkmak gibi yeni davranışlar ödev olarak verilebilir.

Sigarayı Bırakmakta Faydalı Olduğu Düşünülen Tedavi Yöntemleri

Sigara grup tedavileri Bupropion Nikotin bandı Akupunktur Egzersiz